Warm Koudum – Samen van het aardgas af

Over het ‘waarom’ kun je uitgebreid discussiëren. Is het voor het klimaat? Is het omdat het steeds moeilijker verkrijgbaar is en duurder wordt? Is het omdat we de Groningers niet nog meer aardbevingsellende mogen bezorgen? Het doet er niet toe welke reden: van aardgas gebruiken moeten we af!

Maar met dat gas verwarmen we al vele tientallen jaren onze huizen en bedrijven, gebruiken het om te koken en voor een warme douche. Als je van het aardgas af wil moeten er alternatieven zijn. Wie het een beetje volgt hoort allerlei mogelijkheden. Warmtepompen, infraroodplaten, aquathermie, biogas. Je zou er haast tureluurs van worden. Veel mensen besluiten dan maar niets te doen. Maar kent u het verhaal van de struisvogel….?

De overheid zit in ieder geval niet stil. Vanuit de landelijke overheid is bepaald dat er door het hele land maatregelen moeten worden genomen om van het aardgas af te komen. Zo kreeg ook de gemeente Sudwest Fryslân opdracht te bedenken wat ze wilde doen. Toen lag daar ineens een rapport en werden er drie dingen in aangegeven: (1) huizen moesten beter geïsoleerd worden, (2) er moesten een aantal wat grotere projecten worden geregeld waarbij alternatieven voor aardgas moest worden gevonden en (3) er werden individuele huizen ‘aangewezen’ die in 2030 van het aardgas afgekoppeld zouden moeten zijn. Zo was er een kringel gezet om 238 woningen in Koudum.

Een paar bewoners zagen dat en vroegen zich af: hoe gaan we dat doen? En waarom niet voor heel Koudum?

Koudum kent al de coöperatie Duurzaam Koudum (DZK). Een energie-coöperatie die duurzaamheid in Koudum nastreeft. Via Duurzaam Koudum werd er contact gelegd met de gemeente. Maar ook met Dorpsbelangen, om zoveel mogelijk mensen betrokken te krijgen. Men realiseerde zich dat het verdraaid lastig is om als klein groepje vrijwilligers het toch wel grote probleem aan te pakken. Er werd contact gelegd met de Hanze Hogeschool Groningen. Die hogeschool ontwikkelt zogenoemde ‘learning communities’. Dat is een manier om samen aan een praktijkprobleem te werken en kennis met elkaar te delen, zodat niet iedereen het wiel hoeft uit te vinden.

Dit alles leidde tot de werkgroep Warm Koudum. Deze werkgroep heeft initiatieven genomen om ‘ergens te beginnen’. Er is naast overleg met de gemeente ook een lijn gelegd naar de provincie en naar vergelijkbare initiatieven in naburige dorpen zoals in Balk en Heeg. Op korte termijn gaan master-studenten van de Hanze Hogeschool zich in overleg met de werkgroep buigen over Koudum. Zo gaan ze onderzoeken welke ‘infrastructuur’ er in Koudum is; hoe hoog het gasverbruik is; hoeveel ruimte er nog is op het elektriciteitsnet; wat er gebeurt met het bio-gas dat boer Stokman maakt van de mest van zijn koeien; enzovoort. En vervolgens hoe er meer concrete stappen genomen kunnen worden om Koudum te verwarmen op een duurzame manier. Het is denkbaar dat er verschillende oplossingsrichtingen komen per wijk.  Voor oudere huizen anders dan voor nieuwe. Individueel of collectief. Voor de bredere en voor de smallere portemonnee.

Oorspronkelijk gepubliceerd in Bulte Nijs van juni 2022